İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Sarsıntı Risk İdaresi ve Kentsel İyileştirme Dairesi Başkanı Murat Yün, İstanbul’un zelzele riski hakkında kıymetli açıklamalarda bulundu. Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat zelzelelerinin akabinde Türkiye’nin birçok bölgesinde yaşanan büyük kayıpların akabinde, İstanbul’daki mümkün bir zelzeleye karşı alınması gereken tedbirler ve mevcut durum hakkında bilgi verdi.
Yün, İstanbul’daki yapı stoğu ve yer durumu hakkında yaptığı açıklamada, “İstanbul zelzeleye hazır diyemiyoruz. Zira İstanbul’un yapısı çok eski” dedi.
Ekol TV’ye konuşan Yün, İstanbul’da yaklaşık 1 milyon 200 bin konut bulunduğunu ve bunların yaklaşık 850 bininin 2000 yılı öncesinde yapıldığını belirtti. Kentsel dönüşüm yasası çerçevesinde son 12 yılda yalnızca 92 bin binanın yenilendiğini, bu durumun toplam konut stokunun yalnızca yüzde 12-13’ünü kapsadığını vurguladı.
BİNALARIN ZELZELE OLMASADA YIKILMA RİSKİ VAR
7.5 büyüklüğündeki bir zelzelede yaklaşık 200 bin binanın ağır hasar göreceğini yahut yıkılacağını öngördüklerini söyleyen Yün, süratli yapı tarama testleriyle tespit edilen 1556 binanın sarsıntı olmaksızın tabiatıyla yıkılma riski taşıdığını belirterek şunları ekledi:
“Hızlı yapı tarama testiyle tespit ettiğimiz 1556 bina ise sarsıntı olmaksızın kendi kendine yıkılabilir. Bu 200 bin yapı, muhtemel sarsıntıda ağır hasar alacak sayı. Bu binalarda yaklaşık 2,5 3 milyon nüfus var. 200 bin binada en riskli olanları bularak bunlara müdahale etmek ana amacımız. Kendi kendine yıkılabilecek 1556 binada o yapılar ortasında.”
İSTANBUL’DA ZELZELE RİSKİ EN YÜKSEK İLÇELER
İstanbul’da sarsıntı riskinin yüksek olduğu bölgeler konusunda da bilgi veren Yün, Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın Marmara Denizi’ndeki pozisyonu nedeniyle Avrupa Yakası’nın bilhassa güney bölümlerinin riskli olduğunu tabir etti. E-5 ile deniz ortasında kalan alanların ve taban kalitesinin zelzele tesirini artırarak yapılar üzerinde önemli ziyanlara yol açabileceğini belirtti.
Avcılar, Küçükçekmece, Büyükçekmece, Esenyurt ve Silivri üzere ilçelerin bu riskli bölgeler ortasında olduğunu vurguladı.
İSTANBUL’DA SARSINTIYA EN İNANÇLI İLÇELER
İstanbul’un daha inançlı bölgeleri ortasında ise Başakşehir, Arnavutköy, Çatalca, Sarıyer ve Beşiktaş üzere ilçeler öne çıkıyor.
Yün, bu bölgelerdeki yerlerin çoklukla daha sağlam olduğunu ve yapıların 2018 sonrası yönetmeliklere uygun olanlarının daha inançlı olduğunu belirtti. Lakin Kağıthane’deki birtakım dere kısımlarının inançlı olmadığına ve bu alanların yer kalitesinin değişken olduğuna dikkat çekti.
İlçe ilçe kategorilere ayırmamak gerektiğini belirten Yün, “Yapıya ve tabana nazaran değişir. Taban olarak İstanbul’un kuzeyi daha sağlam. Başakşehir, Aranavutköy, Çatalca, Sarıyer, Beşiktaş üzere yerlerde zemin daha sağlam.
Kağıthane’de dere kısımları inançlı sayılmaz. Cendere Vadisi yapı ağır bir hal aldı. Kurumuş dere yataklarında değilseniz, güneye nazaran daha sağlam. Yalnızca sağlam yer yetmez, yönetmeliğe uygun sağlam tabanlar de önemli” dedi.
OLASI ZELZELEDE 3 MİLYON NÜFUSUN BARINMA SORUNU
İstanbul’da mümkün bir zelzelenin akabinde büyük bir barınma sorunu yaşanacağı vurgusunu yapan Yün, şunları kaydetti:
“En çok vurgu yaptığımız hususlardan birisi 200 bin yapının ziyan göreceğini düşünürsek, yaklaşık 3 milyon civarında bir nüfusun barınma sıkıntısıyla karşı karşıya kalacağız diye öngörüyorum. Bunun yanında sarsıntıdan sonra ruhsal baskıdan ötürü konutlarına girmek istemeyen vatandaşlarımız da olacak.
Yönetilebilir bir hal alması için olabildiğince binaların ayakta kalabileceği, binaların yenilenebileceği bir senaryoya evrilmemiz lazım. Barınmadan, beslenmeye kadar çalışmamız lazım.”
SEFERBERLİK RUHU OLUŞTURULMALI
İstanbul’da zelzele riskinin yönetilebilir hale gelmesi için binaların yenilenmesi gerektiğini ve bu süreçte tüm tarafların işbirliği yaparak müdahaleleri büyütmeleri gerektiğini vurgulayan Yün, kentte bir seferberlik ruhu oluşturulması ve afet toplanma alanlarının hazırlığının değerine dikkat çekti.
